Międzynarodowe Sympozjum Sztuki Włókna

XXVI Międzynarodowe Sympozjum Sztuki Włókna

"Warsztat Twórczy - Kowary 1999”

czas trwania miejsce pobytu druki, publikacje

uczestnicy sympozjum    wystawy opis pleneru

sponsorzy teksty katalogowe galeria foto

Czas trwania : 14 - 30 październik 1999

Temat : "Na przełomie wieku"

Miejsce pobytu :
Dom Wczasowy „Legniczanka”, ul. Spokojna 1, 58 550 Karpacz Górny (Bierutowice)

Druki, publikacje :

1 - Katalog - ( okładka - ) - tekst na okładce :
    "XXVII Międzynarodowe Sympozjum Sztuki Włókna Warsztat Twórczy - Kowary '99"
       40 stron - format A4, pełny kolor CMYK, dwujęzyczny - polski, niemiecki, nakład : 500 egz.

   Opracowanie graficzne, łamanie, skład komputerowy katalogu, projekt okładki - Rafał Werszler
    Redakcja merytoryczna i korekta - Ewa M. Poradowska Werszler
    Tłumaczenie tekstów na język niemiecki - Dariusz Sołoducho
   Korekta tekstów języka niemieckiego : Eugen Mass
    Druk : P.P. KONTRA, Janusz Boś

2. - Zaproszenia - katalogi do wystaw (twórcy j.w.) zestaw kart ulotkowych formatu A5 włożonych do wspólnej okładki

3. - Plakat , monochromatyczny, format A2

4. Katalog - zaproszenie na wystawę FLEXIBLE () - format A5 , 4 strony, karton, wydawca : Galeria BWA Design, Wrocław

4. - Dokumentalny Film Video - VHS, czas : 45 minut,
       twórca © Copyright by RAV Studio - Rafał Werszler

PRASA

1) Weekend A-Z () strona 10, tytuł artykułu : "Elastyczność dyscypliny", autor : AS; (Dotyczy wystawy FLEXIBLE)

2) Wieczór Wrocławia () z dn. 3.XI.1999 r., tytuł artykułu : "- ", autor : - (Dotyczy wystawy FLEXIBLE)

3) Nowiny Jeleniogórskie () tygodnik społeczny, Nr 43 (2158) rok 42; z dn. 26.X.1999; strona 19, tytuł artykułu : "Festiwal sztuki włókna", autor : Małgorzata Potoczak Pełczyńska

Uczestnicy Sympozjum - WT Kowary

skład katalogowy stan rzeczywisty

1. Lia Altman (Rosja)
2. Małgorzata Antoszewska – Moneta
3. Barbara Argasińska – Łozińska
4. Aleksandra Benn
5. Maria Białowolska (10xTAK)
6. Aleksandra Bibrowicz – Sikorska
7. Agata Buchalik – Drzyzga (10xTAK)
8. Anna Buczkowska
9. Bożena Burgielska (10xTAK)
10. Maria Teresa Chojnacka
11. Ireneusz Dalecki
12. Ewa Damborska (Czechy)
13. Michał Dejnega (Ukraina)
14. Aleksandr Drobacha (Mołdawia)
15. Tabea Dürr (Szwecja)
16. Krystyna Dyrda – Kortyka (10xTAK)
17. Aleksandra Herisz
18. Hanns Herpich (Niemcy)
19. Tatiana Jadczuk – Bogomazowa (Ukraina)
20. Danuta Jaworska – Thomas
21. Anna Kobak – Pisowacka
22. Urszula Kołaczkowska
23. Zygmunt Łukasiewicz
24. Ewa Łukiewska
25. Janusz Motylski
26. Barbara Nachajska – Brożek
27. Krystyna Olchawa
28. Joanna Owidzka
29. Anna Popowa – Hyżyńska (Ukraina)
30. Ewa Maria Poradowska – Werszler (10xTAK)
31. Hanna Puławska
32. Ewa Rosiek – Buszko
33. Helena Skopińska
34. Adela Szwaja
35. Teresa Szuszkiewicz – Spryszak
36. Dorota Taranek
37. Ivanna Tokar (Ukraina)
38. Barbara Wolfrum ( Niemcy)
39. Anna Zaniewicka – Goliszewska
40. Galina Zubczenko (Ukraina)
41. Hanna Żywicka 1. Lia Altman (Rosja)
2. Małgorzata Antoszewska – Moneta
3. Barbara Argasińska – Łozińska
4. Aleksandra Benn
5. Maria Białowolska (10xTAK)
6. Aleksandra Bibrowicz – Sikorska
7. Agata Buchalik – Drzyzga (10xTAK)
8. Anna Buczkowska
9. Bożena Burgielska (10xTAK)
10. Maria Teresa Chojnacka
11. Ireneusz Dalecki
12. Ewa Damborska (Czechy)
13. Michał Dejnega (Ukraina)
14. Aleksandr Drobacha (Mołdawia)
15. Tabea Dürr (Szwecja)
16. Krystyna Dyrda – Kortyka (10xTAK)
17. Aleksandra Herisz
18. Hanns Herpich (Niemcy)
19. Tatiana Jadczuk – Bogomazowa (Ukraina)
20. Danuta Jaworska – Thomas
21. Anna Kobak – Pisowacka
22. Urszula Kołaczkowska
23. Zygmunt Łukasiewicz
24. Ewa Łukiewska
25. Janusz Motylski
26. Barbara Nachajska – Brożek
27. Krystyna Olchawa
28. Joanna Owidzka
29. Anna Popowa – Hyżyńska (Ukraina)
30. Ewa Maria Poradowska – Werszler (10xTAK)
31. Hanna Puławska
32. Ewa Rosiek – Buszko
33. Helena Skopińska
34. Adela Szwaja
35. Teresa Szuszkiewicz – Spryszak
36. Dorota Taranek
37. Ivanna Tokar (Ukraina)
38. Honorata Werszler
39. Barbara Wolfrum ( Niemcy)
40. Anna Zaniewicka – Goliszewska
41. Galina Zubczenko (Ukraina)
42. Hanna Żywicka
Praktykanci :

1. Stefania Bogoczek
2. Joanna Cichy
3. Agnieszka Kopeć
4. Maria Lubicka
5. Ewa Piss

Gościnnie:

1. Prof. Irena Huml, Warszawa
2. Gertraude Seidel, Dresden, Niemcy
3. Małgorzata Buczek, Kraków
4. Danuta Bukowska, Wrocław
5. Eugen Maas, Hohelnhameln, Niemcy
6. Erika Maas, Hohelnhameln, Niemcy

wystawy

• 1999 - XXV Międzynarodowa Wystawa Poplenerowa „Warsztat Twórczy- Kowary’98”, Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze , 18.X.-13.XI. 1999
• 1999 - Biennale „Flexible 3 – Close to the body”, „Awangarda”, BWA, Wrocław, 21.X.- 20.XI.1999
• 1999 - „Obiekty strukturalne” – Flexible , Galeria „Design”BWA, Wrocław, 07.X.-25.X.1999

• 1999 - Wystawa Indywidualna - Aleksandr Drobacha, „Mostki”,Galeria Tkacka „Na Jatkach”, Wrocław 15.X.-30.X.1999

• 1999 - Wystawa Indywidualna - Maria Teresa Chojnacja, „Obiekty zmienne”, Galeria „Promocje”, Osiedlowy Dom Kultury, Jelenia Góra , 18.X.-18.XI.1999

• 1999 - Wystawa Indywidualna - Urszula Kołaczkowska, „Życie codzienne artystów w PRL i III R.P.”, Galeria „Centrum”, Kamienna Góra ; 23.X - 15.I 2000

• 1999 - Wystawa Indywidualna - Hanns Herpich, Zamek Książ ; 16.X - 15.XI 1999

• 1999 - Wystawa im. Marii Małgorzaty Boguckiej p.t.„Wiara i Rozum”, pod patronatem Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej we Wrocławiu, Galeria „im Jana Pawła II”, Karpacz; 23.X- 10.XI.1999

opis pleneru

OGÓLNY PROGRAM „WT - KOWARY ‘99”.

SEMINARIA:
Przegląd dokumentacji historycznej “WT - Kowary” na przełomie wieku
Prezentacje dokumentacji uczestników Sympozjum Sztuki Włókna
Flexible 3 Close to the body
Propozycje do wystawy 2000

WARSZTATY:
Realizacje i poszukiwania przy zastosowaniu otrzymanych materiałów i surowców. Wspólne realizacje i pokazy warsztatowe

DOKUMENTACJA:
Wideofilmowanie akcji plenerowych.
Dokumentacja fotograficzna
Kronika, wspomnienia, notatki.

WYCIECZKI:

23.X.1999 - Chełmsko Śląskie

25.X.1999 - Duszniki Zdrój, Muzeum Papieru

29.X.1999 - Zamek Chojnik

TEKST SPRAWOZDANIA MERYTORYCZNEGO Z WT KOWARY

XXVI Międzynarodowe Sympozjum Sztuki Włókna „Warsztat Twórczy - Kowary’99”, pisze Irena Huml w eseju „Tytuł wykładnią przemian” (Katalog „WT-Kowary’99”):”...na przestrzeni minionego ćwierćwiecza swego istnienia przeżyło prawdziwą metamorfozę. Jej symbolem może być już sama zmiana hasła-tytułu od początkowej do obecnej, która oddaje te przemiany trafnie i pozwala je dokładnie prześledzić i uzasadnić.”

„....Zasięg kowarskich spotkań twórczych poszerzał się stopniowo lecz systematycznie. Przekroczył najpierw granice środowiska i obejmować zaczął autorów, uprawiających tę dyscyplinę, pochodzących z różnych regionów kraju, a następnie artystów przybywających z kontynentu europejskiego, by wreszcie pokonać i tę barierę terytorialną. Plenery stawały się więc swego rodzaju tyglem, w którym mieszały się nie tylko języki narodowe ale również języki plastyczne, temperamenty, nastroje, doświadczenia i wizje, tym bardziej odmienne im większy i bardziej zróżnicowany etnicznie był zespół uczestników.”

Tegoroczne Sympozjum „WT-Kowary” odbyło się w terminie 14.X. - 30.X.1999r.w Karpaczu Górnym.
W Sympozjum uczestniczyły 53 osoby w tym 42 artystów profesjonalnych z kraju i z zagranicy (Czechy, Mołdawia, Niemcy, Rosja, Szwecja, Ukraina), 5-u praktykantów, 6-u gości (krytycy sztuki, artyści, tłumacze).

Uczestnicy Sympozjum mieszkali i pracowali twórczo w Domu Wczasowym „Legniczanka” w Karpaczu Górnym.
Jest to najwyżej położony budynek w Karpaczu, poniżej znajduje się świątynia Wang, która jest największą atrakcją miasteczka (Kościółek Wang został wzniesiony w XII wieku w Vang nad jeziorem Vangsmjosen w Norwegii. Kiedy w XIX wieku świątynię przeznaczono do rozbiórki, zakupił ją pruski król. Hrabina Fryderyka von Reden z bliskiego Bukowca uprosiła władcę, aby kościółek pozwolił postawić w Karpaczu.), powyżej Legniczanki znajduje się już tylko schronisko Samotnia i Śnieżka, która okazało się, że była inspiracją dla wielu artystów.

Klimat, położenie „Legniczanki” i słoneczna jesienna pogoda sprzyjały pracy plenerowej. Powstało wiele realizacji w okolicach miejsca zamieszkania.
Sympozjum „WT-Kowary”, to nie tylko praca twórcza, to również dyskusje, przeglądy dokumentacji, pokazy slajdów i filmów Video.

Wszyscy przybyli artyści mogli zaprezentować swoją twórczość i zabrać głos w dyskusji.
Warsztaty prowadzone są w sposób „otwarty”, t.z..: koleżeńska atmosfera sprzyja , aby praca odbywała się we wspólnej sali, artyści wymieniają doświadczenia warsztatowe, wiedzę opanowaną przez siebie przekazują młodszym kolegom, lub praktykantom, którzy dopiero startują w tej dyscyplinie sztuki.

Nie ma tu nic hermetycznego, taka atmosfera sprzyja rozwojowi intelektualnemu i warsztatowemu, pozwoli przetrwać tej unikatowej dyscyplinie sztuki.

Dzięki stworzeniu takiej atmosfery, mogłam wprowadzić warsztaty dla wszystkich , prezentując techniki mało znane . A więc powstała „mała akademia sztuki włókna”, w której pełniłam rolę koordynatora.

Wszyscy uczestnicy brali udział w trzech kursach:
• batik chłodny na jedwabiu, prezentowany przez artystkę z Ukrainy,
• papier ręcznie czerpany w oparciu o doświadczenia Muzeum Papiernictwa w Dusznikach,
• tkanina tradycyjna w oparciu o materiały Fabryki Dywanów w Kowarach, oraz len z
Zakładów Lniarskich „Orzeł” .

Wszystkie dzieła stworzone w tych technikach, znajdą miejsce w wystawie 2000.
„WT - KOWARY’99”, to swoisty festiwal sztuki włókna w województwie Dolnośląskim.
Podczas trwania Sympozjum zostało otworzonych 9 wystaw związanych ściśle ze Sztuką Włókna.

(parz spis wystaw)

Sprawozdanie sporządziła : Ewa Poradowska Werszler, Kurator Sympozjum

sponsorzy wymienieni w katalogu

Zrealizowano przy pomocy finansowej
Ministerstwa Kultury i Sztuki

Sponsorem przedsięwzięcia jest
Marszałek Województwa Dolnośląskiego

Gmina Wrocław

Współfinansowane przez Fundację Współpracy
Polsko-Niemieckiej ze środków Republiki Federalnej Niemiec

Fabryka Dywanów "KOWARY" S.A. (Dyrektor Gener. Fabryki
Robert Starzyński)

Honorowy patronat
ZPAP O/Wrocław

Teksty katalogowe

Gebhard Zofia

Kiedy w Kowarach, pod patronatem tamtejszej fabryki dywanów, odbył się pierwszy Plener Warsztat Tkacki, był rok 1974, czas niezwykle korzystny zarówno dla fabryki jak i dla artystów. Kowarskie dywany znajdowały zbyt na całym świecie, rentowna fabryka przechodziła modernizację technologiczną i apogeum produkcyjne, polska tkanina artystyczna natomiast odnosiła sukcesy na międzynarodowych konkursach i wystawach, co oczywiście nie pozostawało bez znaczenia na zainteresowanie nią zarówno odbiorców jak i twórców.

W 1972 roku powstała we Wrocławiu, z inicjatywy Ewy Poradowskiej - Werszler, grupa tkacka „10 x Tak”, którą utworzyło dziesięć artystek o rozmaitym rodowodzie - projektowanie wnętrz, ceramika, grafika, malarstwo..... Na ich fascynację tkaniną złożyło się zapewne i „kobiece zamiłowanie do robótek ręcznych”, i intrygująca autonomia, jaką zaczynała zyskiwać ta dziedzina sztuki. I właśnie członkinie grupy „10 x Tak” były pierwszymi uczestniczkami kowarskiego pleneru.

Panująca wówczas skłonność integrowania świata pracy ( przemysłowej ) i świata kultury wydawała się osiągnąć w Kowarach szczególne spełnienie: artyści otrzymywali bezpłatnie odpady wełny dywanowej służącej im jako surowiec do pracy twórczej, w zamian zobowiązali się utworzyć przy Fabryce Dywanów galerię, w której pozostawiali swoje prace.

Zarówno ta atmosfera adoracji jak i dostęp do bezcennego wówczas surowca spowodowały niemal natychmiastowe, niesłabnące do dziś zainteresowanie kowarskim plenerem. Już w następnym roku stał się on ogólnopolski, a w kolejnym - międzynarodowy.

Kiedy dzisiaj, z perspektywy prawie trzydziestu lat, patrzy się na dokonania kowarskiego pleneru, dekada lat siedemdziesiątych jawi się jako euforyczny czas zdobywania doświadczeń i krystalizowania się właściwej każdemu twórcy osobowości.

Niewątpliwie rodzaj surowca, jaki otrzymywali artyści w Kowarach, ukierunkował ich poszukiwania. Kowarska wełna, grubo i równo przędziona, była miękka i mięsista, o bogatej, bardzo zróżnicowanej odcieniami kolorystyce; początkowo była to wełna naturalna, matowa, wchłaniająca światło, co nadawało barwie głębi; z czasem zaczęto łączyć włókno naturalne ze sztucznym, co uczyniło powierzchnię śliską i błyszczącą.

Taka wełna nadawała się przede wszystkim do twórczości gobelinowej, zarówno tej o malarskim wyrazie jak i strukturalnej.

Powstawały więc gładko tkane, ale o wyrazistym splocie gobeliny o rozwiązaniach kolorystycznych niekiedy konkurujące z malarstwem; przede wszystkim jednak powstawały gobeliny fakturowe, dla których istniały nieskończone możliwości rozwiązań opartych o wykorzystanie różnorodnych splotów, ażurów, kontrastów płaszczyzn i głębokich reliefów. Powstawały też samodzielne obiekty przestrzenne, inspirowane rzeźbą.

Stało się tradycją otwieranie pleneru wspólną wystawą prezentująca dokonania poprzednich spotkań.

Lata osiemdziesiąte, pomimo wielu trudności spowodowanych zarówno sytuacją polityczna jak i gospodarczą, dla partnerów kowarskich i ich uczestników pozostały okresem bardzo twórczych dokonań. Wrocławska grupa tkacka nadal stanowiła główny trzon pleneru, ale plener zdobywał coraz większa renomę i przyciągał coraz to nowych, z coraz dalszych stron artystów niekiedy pracujących w bardzo różnorodnych materiałach. Dzięki tym kontaktom następowała naturalna wymiana doświadczeń i inspiracji. Siłą rzeczy przestawało wystarczać jedno medium - kowarska wełna - i jeden sposób jej użycia. Sztuka tkacka zaczynała oznaczać coś więcej.

Sytuacja zmieniła się w sposób naturalny na początku lat dziewięćdziesiątych, wraz ze zmianami politycznymi i gospodarczymi. Z jednej strony już nie tak bezinteresowny patronat fabryki, nota bene borykającej się samej ze sobą, z drugiej - coraz większe zainteresowanie artystów nowymi mediami poszerzającymi możliwości wypowiedzi w szeroko pojmowanej sztuce włókna - to właśnie wpłynęło na zmianę formuły kowarskich spotkań i na przekształcenie pleneru w sympozjum.

Międzynarodowe Sympozjum Sztuki Włókna - Warsztat Twórczy - Kowary - ma na celu nie tylko twórcze poszukiwania artystów z wykorzystaniem coraz to nowych materiałów i technik, ale również upowszechnianie sztuki tkackiej poprzez prezentacje swoich dokonań na wystawach w wielu galeriach dolnośląskich i to nie tylko podczas trwania warsztatów.

Nowe zjawiska medialne: batik gorący i batik zimny, malowanie na jedwabiu, szycie, haftowanie, aplikacje, ręcznie wytwarzany papier, wykorzystywanie wszelkiego rodzaju włókien roślinnych, a też samych roślin, krawieckie techniki maszynowe i różne metody tkackie, wykorzystywanie półproduktów i gotowych obiektów - to wszystko spowodowało konieczność wymyślenia nowych sposobów wystawienniczych. Właśnie podczas kowarskich spotkań zrodziły się pomysły organizowania tak różnorodnych promocji sztuki włókna jak Flexible, Małe Formy Tkackie, biennale „Z krosna do Krosna” czy prezentacje tkackiej sztuki sakralnej.

Na przestrzeni tych wszystkich dwudziestu siedmiu lat organizatorem, należy podkreślić, że niezmordowanym organizatorem, kowarskich spotkań była Ewa Poradowska - Werszler. Jej imponująca aktywność to nie tylko cecha osobowości, ale przede wszystkim pasja, jaką stała się dla niej sztuka tkacka i praca na rzecz stałego jej rozwoju i upowszechniania.

Tegorocznym spotkaniom szczególny charakter nadaje fakt, że odbędą się na przełomie tysiącleci, a to skłania zarówno do podsumowań, jak i do snucia planów czy marzeń.

Tradycje tkackie ziemi dolnośląskiej sięgają neolitu, bowiem z około dwu i pół tysiąca lat przed naszą era pochodzą fragmenty ceramiki zdobionej odciskami plecionego sznura i elementy prymitywnego pionowego krosna. Wśród wielu innych znalezisk tyczących tkactwa są takie, które świadczą o tym, że już w średniowieczu miało ono na tych ziemiach cechy zwodostwa, a literatura chętnie przywołuje jako motyw ikonograficzny obraz wnętrza pracowni tkackiej z poziomym, podnóżkowym krosnem, obraz pochodzący z szesnastowiecznego pentaptyku z ołtarza św. Sewera z kościoła parafialnego w Lubinie, a znajdującego się obecnie w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.

Znacznie bliższe naszym czasom są dokonania Wandy Bibrowicz, artystki, która w 1904 roku utworzyła pracownię tkaniny artystycznej w Królewskiej Akademii Sztuki i Rzemiosła we Wrocławiu, a kilka lat później - Śląskie Warsztaty Tkactwa Artystycznego w Szklarskiej Porębie. Jej myślenie o tkaninie artystycznej jeszcze równoważyło tradycyjne problemy warsztatowe z problemami koncepcyjnymi, ale było to wszak prawie sto lat temu!

Dzisiaj nie tylko wszystko jest dopuszczalne, ale też wszystko syało się możliwe, co wcale nie znaczy, że nie czeka nas jeszcze wiele nowych przygód - artystycznych.
Zawsze jednak warto mieć świadomość korzeni, zarówno tych neolitycznych, jak i tych , które liczą dwadzieścia siedem lat.

Zofia Gebhard

Forum „Flexible”.

Tegorocznym Warsztatom Twórczym w Kowarach towarzyszy wystawa kolejnego Biennale Pan European Art. Flexible 3 ”Close to the body”,zorganizowana w Galerii „Awangarda” we Wrocławiu.

Pomysłodawcą jego był Prof.Hanns Herpich, niemiecki artysta zajmujący się tkactwem, jednocześnie w sposób ortodoksyjny i eksperymentatorski; artysta stale poszukujący sposobu, by bardzo skomplikowane działania warsztatowe zespolić ze współistnieniem stereometrycznej formy, przestrzeni i światła.

Wizję swojego pomysłu przedstawił w czasie spotkania plenerowego „WT-Kowary’91”i równocześnie poprosił wrocławską artystkę Ewę Poradowską - Werszler o współpracę przy organizacji tej imprezy, dzięki temu Wrocław już po raz trzeci jest gospodarzem Biennale „Flexible”.

Hanns Herpich tak pisał w katalogu do pierwszej ekspozycji „Flexible” w 1994roku „...”Flexible” jest ściśle powiązane z tradycyjną sztuką włókienniczą. Tradycyjną jednak nie tylko w sensie tkanych obrazów, lecz w całej rozciągłości jej różnorodnych form występowania. /-/ Coś zaczęło się dziać w sztuce tekstylnej - radość w eksperymentowaniu oraz ciekawość wkraczania w nieznane dziedziny./-/ „Flexible” chce pokazać tendencje zmiennego rozumienia twórczości włókienniczej i jednocześnie stać się forum do dyskusji nad tymi tendencjami.”

Rozwój sztuki tkackiej, który oderwał ją od ściany i kazał stać się autonomicznym dziełem, trwa. Kolejne wystawy „Flexible” zaskakują sposobem myślenia i kojarzenia, eksperymentowaniem z formą i tworzywami, bogactwem wyobraźni.

Hasła biennale są tylko bardzo ogólnym ukierunkowaniem tych działań. W tym roku było to „Close to the body” i zarówno „ciało” jak i „bliskość” rozumiane, kojarzone i interpretowane zostały przez artystów w sposób bardzo różny.

Wystawa jest również tworem jurorów - to oni dokonali takiego a nie innego wyboru z setek propozycji nadesłanych z całego świata, to poprzez ich skłonności i upodobania przyjrzymy się światowym tendencjom w sztuce włókna.

„Mimo iż „Flexible” skierowane jest w stronę materiałów giętkich i łatwo formujących się, w zasadzie punkt ciężkości służy bardziej zdefiniowaniu jego znaczenia w sensie „elastyczności”. Zamiast twardych granic - otwartość, myślenie nie w kierunku zaszufladkowania, lecz w kierunku wolności” - pisała pięć lat temu Caroline Boot, Holenderka, historyk sztuki,do dziś kurator Biennale. Te słowa zdają się gwarantować poparcie dla najbardziej śmiałych eksperymentów.
„Close to the body” to bardzo przewrotny motyw przewodni wystawy, nie ma bowiem dziedziny sztuki, która byłaby - jak sztuka włókna - tak bardzo związana od swoich początków z ciałem, wręcz z tej bliskości się wywodząca, a tak daleko od niej dzisiaj odeszła, wraz i ze sposobem tworzenia: od sensualnego po koncepcyjny.

Zofia Gebhard

„Obiekty strukturalne”. -

Galeria „Design” BWA, 50-067 Wrocław, ul.Świdnicka 2-4 Czas trwania 07.X. - 25.X.1999r.

Zarówno surowce włókiennicze jak i sposoby tkackie same w sobie mogą stać się środkiem artystycznego wyrazu.

Zróżnicowanie i wyeksponowanie wartości fakturalnych, łączenie różnych materii i sposobów wykonania - haft, aplikacja, asamblaż, splot - te działania w sztuce tkackiej stały się powszechne, od kiedy artyści skierowali swoją uwagę na plastyczną urodę materii i chęć podkreślenia autonomicznych wartości środków wyrazu, istoty tej sztuki.

I tym działaniom poświęcona jest wystawa „Obiekty strukturalne” - działaniom, które z charakteru tworzywa i sposobu tworzenia uczyniły przedmiot i podmiot sztuki, z jej istoty - artystyczny cel.

Jedną z pierwszych artystek, która w swej twórczości skoncentrowała się na eksperymentowaniu struktury materii dzieła - była i jest- Maria Teresa Chojnacka. Ona środki wyrazu zredukowała do działań elementarnych, pozostając zarazem wierna klasycznym tkackim materiałom i klasycznym tkackim splotom - to one, ich rytmy, ich zestawienia, zestawienia tych rytmów, przy zachowaniu oszczędności koloru, najczęściej naturalnej barwy włókna, stwarzały reliefowe płaszczyzny, niejednokrotnie bardzo ekspresyjne, ruchliwe, rozwibrowane poprzez nieoczekiwane działanie światła. Poprzez całe lata Chojnacka z minimalizmu środków stworzyła bogactwo działań, niezwykle sugestywnych, urodziwych, poruszających wyobrażnię.

Włodzimierz Cygan pozostaje wierny technikom tkackim,ale stosuje swoje własne rozwiązania warsztatowe. Używa wełny i juty, czerni i złota, znaku i przestrzeni; używa splotów rypsowych i prowadzonej po trójkącie osnowy. Ważny jest dla niego kontrast między tłem a tym, co przed tło zostało wydobyte, ważna jest faktura, kolor i zderzenie go z innym kolorem, magiczne znaki i tajemnicze inspiracje. Jego tkackie struktury nie istnieją same dla siebie; ważne jest to, co znajduje się po za nimi - jak pod powiekami powstaje widok czegoś w co długo i intensywnie się wpatrujemy.

Anna Goebel jest artystką, która swoją sztukę wywodzi z natury, z poczucia własnej z naturą lączności, dlatego też często używa materii roślinnych, które przetwarza, transformuje, nadaje im nowe znaczenia czyniąc z nich budulec swoich przestrzennych kompozycji. Struktuira liści, włókien roślinnych czy papieru zostaje jednym z ważniejszych składników znaczeniowych jej dzieła.

Maria Białowolska rozpoczynała swoją pracę z tkaniną w sposób tradycyjny - poprzez splot, wiązanie,urodę materii. Z czasem zaczęła tej urody szukać i w innych tworzywach, przy czym zawsze pozostaje wierna pewnej dyskrecji wypowiedzi, kameralności, nastrojowi jaki stwarza poprzez działania fakturalne. W kompozycjach tworzonych z własnoęcznie wyrabianego papieru ważne są dla niej niuanse monochromatycznej, naturalnej barwy tworzywa i również naturalne dla niego - reliefowe struktury.

Do swoich kompozycji Janusz Kucharski wykorzystuje tkackie kartony żakardowe, przez perforacje których przeplata włókno tworząc własny wzór. Powstają lekkie, przestrzenne instalacje, w których zderzenia i kontrasty różnorodnych materii tworzą nowe wartości plastyczne. Symptomatyczne jest wykorzystywanie przez artystę gotowych przedmiotów o określonym przeznaczeniu i poprzez kreacyjne działanie i umieszczenie ich w nowym kontekście, nadawanie im wieloznacznego sensu, w którym pierwotne znaczenie ma swoją wagę.

Dla Ewy Marii Poradowskiej -Werszler doświadczenia ze strukturą są nieodłączne z jej doświadczeniami w sztuce tkackiej. Od pierwszych bowiem kompozycji opierała je na rytmicznych uporządkowaniach fakturalnych splotów, na przemyślanej reliefowości faktur, współdziałaniem z nimi światła i przestrzeni. Wykorzystywała różne rodzaje włókien, ich odrębności, kontrastowe zestawienia i układy monochromatyczne, wykorzystywała różne materie i ich wzajemne na siebie oddziaływanie.

W ostatnim czasie interesuje ją zestawienie własnoręcznie wyrabianego papieru z klasycznymi materiałami tkackimi - surowym włóknem czy jutą. Realizacje intermedialne dają jej coraz to nowe możliwości plastyczne w poszukiwaniach owych, tak przez nią lubianych, działań fakturalnych i reliefowych.

Hanns Herpich jest artystą, który z jednej strony pozostaje konsekwentnie wierny tradycyjnemu warsztatowi tkackiemu, wykorzystując w swoich pracach jego najbardziej karkołomne warianty (np. wątek dwuosnowowy), z drugiej zaś strony jest nieustającym eksperymentatorem; jego przestrzenne obiekty wykonywane w specjalny sposób i ze specjalnych włókien mają takie kształty i takie barwy, by zaistniało odpowiednie współdziałanie między nimi a przestrzenią i między nimi a światłem, by w zależności od przestrzeni w jakiej się znajdują i od oświetlenia takiego czy innego, stawały się tym lub innym. To właśnie owe skomplikowane bryły są dla Hannsa Herpicha strukturami przestrzennymi, które on kreuje.